Tandenknarsen wordt ook wel bruxisme genoemd en is een veel voorkomende stoornis waarbij mensen in hun slaap tandenknarsen en hun kiezen op elkaar klemmen. Je (partner) hoort een schurend of knarsend geluid. Dit komt door het met grote kracht over elkaar schuiven van de boven- en ondertanden. Tandenknarsen is niet onschuldig want het kan tot blijvende schade aan het gebit leiden. Daarnaast kan nachtelijk klemmen en knarsen tot pijnklachten in het kaakgewricht leiden.

 

DE GEVOLGEN VAN TANDENKNARSEN

Bruxisme heeft vooral nadelige gevolgen voor het gebit. Zo kunnen je tanden en kiezen ernstige beschadigingen oplopen waardoor stukken tandglazuur of vulling afbreken en wegslijten. Tanden kunnen zelfs zo erg slijten dat voortanden niet of nauwelijks meer zichtbaar zijn bij het lachen. Het kan zelfs gebeuren dat kiezen breken of barsten, maar dit zijn wel uitzonderingsgevallen. Ook is het mogelijk dat door overbelasting hoofdpijn, oorpijn en pijn in het gezicht, nek of schouder kunnen ontstaan.

Onderzoek heeft aangetoond dat mensen die tandenknarsen ook geneigd zijn te snurken of tijdens het slapen last hebben van het obstructief slaapapneu syndroom (OSAS). OSAS is een ernstige aandoening waar behandeling voor noodzakelijk is.

 

SYMPTOMEN

Mensen met bruxisme kunnen letterlijk de hele nacht tandenknarsen zonder dat zij daar zelf iets van merken, daarom is het moeilijk te herkennen. Vaak merken je partner of tandarts het eerst en kom je er zelf pas echt achter als je vaak een pijnlijke kaak of hoofdpijn, nekpijn of schouderpijn hebt. De meest voorkomende symptomen van bruxisme zijn:

• Pijnlijke en gespannen spieren van gezicht en kaken
• Ploffend of klikkend geluid in het gewricht tussen slaap en bovenkaak
• Elke ochtend nieuwe bijtranden aan de binnenkant van de wangen
• Versleten tanden zonder aanwijsbare reden
• Platte kiesoppervlakken
• Gevoelige tanden
• Aangezichtspijn of hoofdpijn
• Je partner zegt dat je de hele nacht tandenknarst of met je kaken ‘klikt’
• Ontzette kaak

 

OORZAKEN VAN BRUXISME

De oorzaak van bruxisme is moeilijk te achterhalen doordat er meestal meerdere factoren een rol spelen. Tandenknarsen kan bijvoorbeeld voorkomen als de tanden en kiezen in de boven- en onderkaak niet goed op elkaar sluiten. Psychische problemen kunnen ook van invloed zijn. Factoren die een rol kunnen spelen bij bruxisme:

• Psychische stoornissen, zoals innerlijke spanning
• Stress
• Angst
• Slaapproblemen, OSAS, snurken of slapeloosheid overdag
• Overmatig alcoholgebruik
• Tabak. Bij rokers wordt tandenknarsen 2 keer vaker geconstateerd dan bij niet rokers
• Te veel drinken en eten met cafeïne, denk bijvoorbeeld aan koffie, cola en chocolade
• Drugs en medicijnen, bijvoorbeeld Prozac, XTC en cocaïne

 

BEHANDELING

De behandeling van bruxisme is enerzijds gericht op het voorkomen van schade aan tanden en kiezen. Anderzijds is de behandeling gericht op het doorbreken van het tandenknarsen.

 

SPLINT THERAPIE

De kaakchirurg kan een splint maken op basis van gipsafdrukken van de kaak. Een splint (opbeetplaat) is een uitneembare plaat van doorzichtig kunsthars van 2-3 mm dik, die meestal over de ondertanden wordt aangebracht, en welke gedurende de nacht wordt gedragen. De werking van een splint is erop gericht het tandenknarsen en klemmen te verminderen en het gebit te beschermen tegen de overmatige slijtage als gevolg van de grote krachten die het knarsen met zich meebrengt.

 

BOTOX

Een behandeling die tegenwoordig steeds vaker wordt toegepast bij knarsen en klemmen (en eventueel daaruit voortvloeiende pijnklachten van de kauwspieren) betreft het toedienen van Botox in bepaalde spiergroepen. Door botox lokaal in de kauwspieren te injecteren wordt een spier als het ware gedeeltelijk uitgeschakeld zodat het klemmen en knarsen effectief wordt behandeld.

Injecties met botox zullen over het algemeen enkele malen, met tussenpozen van enkele maanden, moeten worden herhaald. Er wordt op geleide van de klachten gekeken welke spieren (de m. masseter of m. temporalis of een combinatie) het beste behandeld kunnen worden.