Een speekselsteen (ook wel sialolithiasis genoemd) is een verkalking van ingedikt speeksel in de speekselklier of in de uitvoergang hiervan. Meestal wordt een dergelijk steentje aangetroffen in de onderkaaksspeekselklier. Door verstopping van de uitvoergang kan het speeksel niet worden afgevoerd in de mondholte. Zwelling en pijn van de aangedane klier kunnen dan het gevolg zijn.

Hierboven ziet u een speekselsteen die uit de afvoergang van de onderkaakspeekselklier (glandula submandibularis) is gehaald.

 

SYMPTOMEN

Een speekselsteen kan pijn en zwelling geven in het gebied van de speekselklier voorafgaand aan of tijdens het eten. Doordat de speekselsteen een verstopping veroorzaakt ontstaat er stuwing/ophoping in de speekselklier.

De karakteristieke klachten van iemand met een verstopping in de speekselklier bestaan uit het optreden van een zwelling (onder de kaakrand of voor het oor gelegen) tijdens het eten (of bij denken aan eten). De zwelling kan gevoelig tot pijnlijk zijn en houdt enkele uren aan om vervolgens langzaamaan te verdwijnen.

Indien een verstopping van de speekselklier langere tijd bestaat kunnen chronische klachten ontstaan. De zwelling kan in zo’n geval blijvend zijn en niet meer na enkele uren verdwijnen. Ook is het mogelijk dat er een acute ontsteking met veel pijn ontstaat.

 

DIAGNOSE

Door middel van lichamelijk onderzoek eventueel in combinatie met andere onderzoeken zoals röntgenonderzoek, sialografie, sialo-endoscopie of echografisch onderzoek kan de lokatie van een speekselsteentje bepaald worden.

 

BEHANDELING

In eerste instantie zal getracht worden door het zuigen op zuurtjes of door spoelen met citroenzuur de speekselklieren extra te stimuleren zodat steentjes vanzelf uitgedreven worden. Als een steentje duidelijk voelbaar in de wang of mondholte aanwezig is kan met een poliklinische ingreep, onder plaatselijke verdoving, geprobeerd worden het steentje te verwijderen.

We hebben daarnaast de mogelijkheid om middels een kijkoperatie met een zeer dunne scoop (een sialo – endoscopie) een speekselsteentje te verwijderen als deze op een bereikbare locatie zit.

Soms gaan met voorafgaande behandelingen de klachten niet over en zal de hele speekselklier (glandula parotis of glandula submandibularis) verwijderd moeten worden. Dit gebeurd door middel van een ingreep die parotidectomie of extirpatie van de glandula submandibularis wordt genoemd.